Powróć do: O mieście

Honorowi obywatele

Stanisław SinkowskiStanisław Sinkowski

Archeolog, kustosz, kierownik Działu Archeologii i Numizmatyki Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim. Od wielu lat prowadzi badania archeologiczne towarzyszące inwestycjom realizowanym w Gorzowie i okolicach, dzięki którym pozyskano różnorodny materiał ukazujący dzieje naszego miasta oraz regionu. Głównym obszarem zainteresowania Stanisława Sinkowskiego jest rozwój osadnictwa w Dolinie Dolnej Warty ze szczególnym uwzględnieniem kultury łużyckiej. Autor publikacji naukowych, popularnonaukowych i informacyjnych. Przyczynia się do upowszechniania dziedzictwa kulturowego. Za swoją działalność otrzymał wiele nagród i odznaczeń. Laureat nagrody Kulturalnej Prezydenta Miasta. Odznaczony brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

 

 

Sebastian ŚwiderskiSebastian Świderski
Były siatkarz, trener, wielokrotny reprezentant Polski, obecnie prezes Polskiego Związku Piłki Siatkowej. Jeden z najwybitniejszych siatkarzy w historii gorzowskiego sportu. Karierę sportową rozpoczął w Zniczu Gorzów. W latach 1995-2000 był zawodnikiem Stilonu Gorzów. Następnie przez trzy lata reprezentował Mostostal Azoty Kędzierzyn Koźle. Wysoką klasę sportową Sebastiana Świderskiego zauważono również za granicą. Po jednego z najlepszych polskich siatkarzy grającego na pozycji przyjmującego sięgnęli Włosi. Wychowanek gorzowskiego klubu przez siedem lat grał we włoskich klubach siatkarskich Perugia oraz Macerata. Z drużyną Lube Banca Macerata dwukrotnie zdobył Puchar Włoch oraz Superpuchar tego kraju.  Po latach spędzonych we Włoszech powrócił do ZAKSY Kędzierzyn Koźle.

Ze Stilonem Gorzów wywalczył Puchar Polski (1997), brązowy medal mistrzostw Polski (1999) oraz wicemistrzostwo naszego kraju (2000). Ponadto w 2000 roku został uznany Najlepszym Siatkarzem Polskiej Ligi.

Będąc zawodnikiem Stilonu Gorzów został powołany do reprezentacji Polski. Z orzełkiem na piersi rozegrał łącznie 322 mecze. W swoim dorobku posiada złoto mistrzostw świata oraz Europy juniorów, a także wicemistrzostwo świata seniorów. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Atenach (2004) i Pekinie (2008). Jako zawodnik klubu z Kędzierzyna Koźle czterokrotnie zdobył Puchar Polski, trzykrotnie mistrzostwo Polski oraz dwukrotnie wicemistrzostwo. 

Po zakończeniu kariery zawodniczej pozostał przy sporcie. W 2012 roku objął funkcję trenera Fartu Kielce. W sezonie 2012/2013 był asystentem szkoleniowca ZAKSY Kędzierzyn Koźle Daniela Castellaniego. Po odejściu argentyńskiego trenera przejął  trenerską pałeczkę. Po zakończeniu pracy szkoleniowca został dyrektorem sportowym, a następnie prezesem zarządu kędzierzyńskiego klubu.

Liczne zasługi dla polskiej piłki siatkowej oraz olbrzymia wiedza i doświadczenie w tym sporcie zaowocowały powierzeniem Sebastianowi Świderskiemu ważnej i odpowiedzialnej funkcji prezesa Polskiego Związku Piłki Siatkowej, którą pełni od 27 września 2021 roku.

Za wybitne zasługi na rzecz rozwoju i propagowania sportu, a także godne reprezentowanie Polski na arenach międzynarodowych został odznaczony w 2006 roku Złotym Krzyżem Zasługi. Jego osiągnięcia doceniły również władze lokalne przyznając w 2012 roku Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Lubuskiego oraz Odznakę Honorową Miasta Gorzowa Wielkopolskiego. Laureat nagrody Superczempion w 88. Plebiscycie Przeglądu Sportowego i Polsatu. Lata świetności gorzowskiej piłki siatkowej są nieodłącznie związane ze znakomitą grą Sebastiana Świderskiego.

 

Czesław Ganda
Muzyk, kompozytor, klarnecista, reżyser i społecznik. Autor wielu pieśni i piosenek oraz utworów instrumentalnych. W latach 1968-1975 nauczyciel wychowania muzycznego w klasach od I do VIII w Szkole Podstawowej nr 2 w Gorzowie.

W 1975 roku podjął pracę w Zakładowym Domu Kultury „Chemik” Zakładów Włókien Chemicznych Stilon jako kierownik działu artystycznego. Sprawował nadzór artystyczny nad pracą zespołów dziecięcych, młodzieżowych oraz sekcji muzycznych, tanecznych, plastycznych i literackich w skład, których wchodziły osoby dorosłe. Współorganizował koncerty kameralne dedykowane załodze ZWCH „Stilon” oraz duże koncerty z udziałem wielu wybitnych artystów scen polskich. Ponadto był członkiem zespołu „System”.

W 1981 roku współtworzył Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Gorzowie, którego prezesem pozostaje do dziś. W 1991 roku czynił starania, dzięki którym udało mu się reaktywować orkiestrę dętą. I tak powstała Gorzowska Orkiestra Dęta w skład, której weszli muzycy z Zakładowej Orkiestry Dętej ZWCH „Stilon” oraz rozformowanej Orkiestry Dętej Garnizonu Gorzowskiego.

Z okazji 750. rocznicy nadania praw miejskich zainicjował i zrealizował wraz z Bolesławem Malickim przy wsparciu Miejskiego Centrum Kultury i Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp. Festiwal Orkiestr Dętych „Alte Kameraden”, który wpisał się na stałe do kalendarza imprez kulturalnych Miasta Gorzowa Wielkopolskiego. W 2014 roku, po przejściu na emeryturę, podczas Walnego Zebrania Delegatów Uniwersytetu Trzeciego Wieku został wybrany prezesem tego Stowarzyszenia. Funkcję tę pełnił do 2022 roku. Uhonorowany wieloma odznaczeniami i tytułami, w tym m.in.: Odznaką Honorową Miasta Gorzowa Wlkp., Odznaką Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej, Złotą Odznaką Rady Krajowej Robotniczych Stowarzyszeń Twórców Kultury, Srebrnym Krzyżem Zasługi, czy Nagrodą Kulturalną Prezydenta Miasta Gorzowa Wlkp.

 

Michaela Prakseda Marzena Rak
urodziła się 18 lipca 1963 roku w Lipianach. Ukończyła teologię na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie uzyskując tytuł magistra. Siostra Michaela ze Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego związana jest z Gorzowem od 1996 roku. Współtworzyła tu i przez 13 lat prowadziła Hospicjum im. św. Kamila, podejmując się pomocy osobom terminalnie chorym. Jej działalność znana jest nie tylko w Gorzowie i Polsce, ale również w świecie, a szczególnie na Litwie, dokąd została powołana w roku 2008, by swoje doświadczenie przenieść na grunt, na którym nie istniało nawet słowo „hospicjum”. Po sześciu latach wybudowała, otworzyła i prowadzi tam pierwsze hospicjum dla dorosłych, a w lutym 2020 r. kolejne – dla dzieci.

Jako zakonnica kieruje się w swojej posłudze miłością i dobrem drugiego człowieka. Choć od ponad dekady nie mieszka w Gorzowie, zawsze podkreśla, że tu wszystko się zaczęło, że tu spotkała wyjątkowych ludzi i tu bije jej serce. Ludzie, którzy się z nią zetknęli, nie tylko ją pamiętają i wspominają, ale również odwiedzają w Wilnie. Przez minione lata siostra Michaela Rak została uhonorowana licznymi nagrodami, medalami, odznaczeniami i tytułami. Przy każdej okazji podkreśla, że jej misyjna praca z nieuleczalnie chorymi zaczęła się w Gorzowie, właśnie w Hospicjum św. Kamila, oraz tu gdzie znajduje się też Dom Generalny Sióstr Jezusa Miłosiernego, do którego nieustannie wraca. Jej ponad dziesięcioletnia posługa w naszym mieście sprawiła, że zmieniło się podejście ludzi do idei hospicjum i jest ono postrzegane nie jako umieralnia, ale miejsce godnego odchodzenia z tego świata.

Trudno przecenić zasługi siostry, która z miłością podchodzi do każdego człowieka, nie wyłączając starszego, schorowanego i często samotnego. Jej postawa była i jest godna naśladowania, bowiem nigdy nie pyta o status społeczny chorego, jego poglądy, przynależność związkową, czy partyjną. Ta wyjątkowa postawa została opisana w wielu publikacjach i materiałach prasowych. Jej oraz działalności gorzowskiego hospicjum poświęcił swoją książkę „Niebo dla akrobaty” pisarz Jan Grzegorczyk. Jej poświęcono wiele reportaży telewizyjnych. W każdym przypadku zaczyna się od wspomnienia naszego miasta Gorzowa Wielkopolskiego, w którym zaczęła się droga miłosierdzia siostry Michaeli.

W 2019 roku została laureatką nagrody im. Jana Rodowicza Anody w konkursie organizowanym przez Muzeum Powstania Warszawskiego. W 2011 roku ustanowiono tę nagrodę dla „powstańców czasu pokoju”, czyli osób odznaczających się zaangażowaniem i inicjatywą społeczną, bezinteresownie pracujących dla innych, którzy udowadniają, że również obok nas żyją ci, których można nazwać bohaterami XXI wieku.

Wśród honorów, jakie przyznano gorzowskiej zakonnicy, znajdują się m.in.: Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, które odebrała z rąk najwyższych władz państwowych (2018), Nagroda „Chluba Litwy” z okazji Odrodzenia Niepodległości Litwy (2018), Nagroda „Żurawiny” poznańskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej (2018), Miłosierny Samarytanin 2015 roku w Krakowie (2016), Nagroda Kuriera Wileńskiego Polak Roku (2015), Statuetka św. Krzysztofa |w kategorii „Anioł Miłosierdzia nad Wilnem” (2014). Warto wspomnieć, że w 1999 roku odebrała w Gorzowie statuetkę Człowiek-Człowiekowi, przyznawaną przez biskupa diecezji zielonogórsko-gorzowskiej za działalność dobroczynną.

Każdy, kto zna siostrę Michaelę Rak, potwierdzi jej nienaganną opinię oraz ogromny wpływ na rozwój społeczności Gorzowa, kształtowanie właściwych postaw i zasad moralnych. Jej działalność miała charakter zarówno społeczny jak i kulturalny, a choć od ponad dekady pracuje w Wilnie, wciąż reprezentuje Gorzów, o nim mówi, do niego wraca.

Jan Tomaszewicz

Jan Tomaszewicz

Pierwsze kroki aktorskie stawiał w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Na tej scenie debiutował w 1980 r. w Alicji w krainie czarów. Po uzyskaniu dyplomu dołączył do zespołu Teatru Polskiego w Bydgoszczy, a następnie Teatru Syrena w Warszawie. W latach 1992-1995 pełnił funkcję dyrektora Lubuskiego Teatru im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze, a w 2002 r. został dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. W 1994 r. sztuką Czego nie widać zapoczątkował swoją działalność reżyserską. Jako aktor wystąpił także w epizodycznych rolach w kilku filmach i serialach.
Jan Tomaszewicz jako członek Zarządu Głównego Związku Artystów Scen Polskich prowadzi także aktywną działalność na rzecz środowiska teatralnego. W uznaniu dorobku artystycznego w 2016 r. został wyróżniony Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
W 2020 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

Krystyna Prońko

Krystyna Prońko

Karierę wokalną rozpoczęła w rodzinnym zespole Refleks. Absolwentka Akademii Muzycznej w Katowicach. Uzyskała dyplom magistra sztuki na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. Uhonorowana za jej interpretację piosenek Po co ci to chłopcze i Umarłe krajobrazy I nagrodą na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. W 1975 r. otrzymała główną nagrodę za utwór Niech moje serce kołysze ciebie do snu. Piosenki w jej wykonaniu były stałymi pozycjami najróżniejszych list przebojów i plebiscytów. W 1980 r. została uhonorowana  Piosenkarką Roku. W swoim dorobku ma również udział w dużych formatach muzycznych – główna rola w rock operze 3400 lat po Ikarze oraz rola kobiety z osiedla w oratorium Kolęda Nocka. Prowadziła autorskie programy w Radiu Go i w Radiu Gorzów. Współpracowała z Czesławem Niemenem, zespołami Skaldowie  i Czerwone Gitary.

Krystyna Prońko nagrywa, koncertuje, produkuje muzykę i imprezy artystyczne (współorganizowała m.in. festiwal Warta – Rock – Reggae w Gorzowie Wlkp.). Występuje w różnych programach koncertowych, w TRIO z pięcioosobowym zespołem także z Big Bandami w koncertach recitalowych. W 1991 r. założyła własne wydawnictwo płytowe Power Music. W 1979 roku otrzymała odznakę Zasłużony Działacz  Kultury. W 2008 r. odebrała z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, a w 2007 r. odznaczona Honorową Odznaką za Zasługi dla Województwa Lubuskiego.
Jej zasługi dla promocji Gorzowa są nie do przecenienia. Wokalistka przy każdej sposobności z dumą mówi o swoim pochodzeniu, wspomina miasto Gorzów, w którym ma rodzinę i wielu przyjaciół.

W 2019 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Alfreda MarkowskaAlfreda Markowska

Alfreda Markowska - z domu Chojnacka, urodziła się w maju 1926 roku w wędrownym taborze cygańskim w okolicach Stanisławowa. Jej rodzice byli obywatelami polskimi, pochodzenia romskiego. Wybuch II wojny światowej zastał jej tabor we Lwowie. W ucieczce przed Armią Czerwoną znaleźli się na terenach okupowanych przez Niemców. W 1941 roku w okolicach Białej Podlaskiej Niemcy wymordowali jej całą rodzinę. Jednego dnia zginęli rodzice, bracia, siostry, dziadkowie, ciotki, wujkowie, jeden z największych romskich rodów. W wieku 16 lat wyszła za mąż. Niedługo potem wraz z mężem została aresztowana. Byli więzieni na terenie getta w Lublinie, potem przebywali w gettach Łodzi i Bełżca. Po ucieczce z getta zatrzymali się w Rozwadowie, gdzie Romów zatrudniano przy robotach na kolei. W tym okresie aktywnie zajęła się ratowaniem dzieci romskich i żydowskich z miejsc pogromów i transportów do obozów. Zabierała je do siebie, a następnie wyrabiała fałszywe dokumenty. Wiele z uratowanych dzieci oddała opiekunom, innym znajdowała romskie rodziny zastępcze, pozostałe wychowywała sama. Niejednokrotnie na swoim utrzymaniu miała po kilkanaścioro dzieci. Ocaliła około pięćdziesięcioro dzieci romskich i żydowskich.

Alfreda Markowska od 1964 roku mieszka w Gorzowie Wielkopolskim. W 2016 roku otrzymała swoje mieszkanie na własność. Rada Miasta była jednomyślna, a podpisanie aktu notarialnego nastąpiło 8 kwietnia, w Światowym Dniu Romów. Kolejnym aktem uhonorowania „romskiej Ireny Sendlerowej” było odsłonięcie 31 maja 2017 roku, na ścianie Szkoły Podstawowej nr 1 w Gorzowie Wielkopolskim, muralu z jej wizerunkiem, autorstwa Leszka Michty.  Alfreda Markowska jest dla mieszkańców naszego miasta żywym wzorem służby drugiemu człowiekowi, niezależnie od jego pochodzenia.

Za jej bohaterstwo, poświęcenie i determinację w ratowaniu dzieci, Prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył Alfredę Markowską 17 października 2006 roku Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. To jedyna przedstawicielka mniejszości romskiej w Polsce, której przyznano to odznaczenie. Podczas uroczystego wręczenia odznaczenia Prezydent zwrócił się do Alfredy Markowskiej słowami: „Jeżeli dziś istnieje naród żydowski, jeżeli istnieje naród romski, to tylko dzięki takim ludziom, jak Pani”.

W 2017 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Zofia NowakowskaZofia Nowakowska

Urodzona 22 września 1928 roku w Milczanach koło Sandomierza. Jest magistrem filozofii. Wykształcenie wyższe zdobyła na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim z zakresu nauk historycznych. Do Gorzowa przybyła w 1960 roku. Od tego czasu jest silnie związana z miastem, jego instytucjami i historią.

Przez wiele lat była nauczycielką historii, pełniła funkcję kierownika internatu Liceum Pielęgniarskiego, następnie była pracownikiem, a od 1968 roku – kierownikiem Muzeum w Gorzowie. Przez cały czas ściśle związana współpracą z pionierami Gorzowa, która doprowadziła do utworzenia Klubu Pioniera w 1974 roku.

Zofia Nowakowska pełniła i nadal pełni wiele funkcji społecznych:

  • jako członek i sekretarz Lubuskiego Towarzystwa Muzycznego,
  • członek Polskiego Towarzystwa Historycznego,
  • uczestniczka Stowarzyszenia na rzecz Promocji i Powołania Województwa Lubuskiego,
  • członek Komitetu Honorowego Obchodów 750-lecia Gorzowa,
  • pełnomocnik Prezydenta Gorzowa ds. Pionierów Gorzowa oraz ds. Towarzystw Historycznych.

Gorzowianom Zofia Nowakowska niezmiennie kojarzy się z wytrwałą i pełną pasji pracą na rzecz udokumentowania historii naszego miasta, losów ludzi go zamieszkujących, przemian społecznych i kulturowych. Dzięki jej działalności pamięć historyczna oparta jest na wymiernych, niezliczonych pamiątkach pochodzących z pierwszych powojennych lat oraz udokumentowanych wspomnieniach pionierów miasta. Te bogate zbiory są nieocenioną pomocą służącą celom naukowym oraz materiałem źródłowym jedynym w swoim rodzaju.
Zofia Nowakowska jest również autorką wielu publikacji utrwalających pamięć o wybitnych postaciach powojennego życia samorządowego i kulturalnego. Będąc ikoną i żywą legendą Klubu Pioniera sama na trwałe wpisała się w historię Gorzowa i serca jego mieszkańców.

W 2015 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Dariusz Rymardr. hab. Dariusz Aleksander Rymar

Urodzony w Szczecinie, z Gorzowem związany od 1991 roku. Doktor habilitowany, historyk i archiwista, od 2006 roku dyrektor Archiwum Państwowego w Gorzowie. Śmiało można stwierdzić, że jest opiekunem i strażnikiem pamięci naszego miasta oraz orędownikiem krzewienia wiedzy o jego historii. Posiadając przygotowanie merytoryczne, mające swoje oparcie w dorobku naukowym oraz umiejętność popularyzacji zagadnień historycznych, jest uznanym i cenionym autorytetem, członkiem wielu stowarzyszeń i organizacji, m.in.: Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, Towarzystwa Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości czy Rady Muzeum Lubuskiego.

Jest współzałożycielem i redaktorem naczelnym „Nadwarciańskiego Rocznika Historyczno-Archiwalnego”, którego każdy tom to zbiór artykułów i przyczynków poświęconych historii Gorzowa i okolic. Poza tym, jest autorem ponad 300 publikacji naukowych i popularnonaukowych, 5 monografii książkowych dedykowanych naszemu miastu oraz licznych artykułów prasowych w mediach krajowych i lokalnych. Ze szczególnym oddaniem i zainteresowaniem badawczym udokumentował w swoich pracach działalność Regionu Gorzowskiego NSZZ Solidarność oraz wydarzenia lat 80.
Działalność zawodowa Dariusza Rymara zaowocowała wybudowaniem w 2013 roku nowego budynku Archiwum Państwowego w Gorzowie, gdzie udostępniane są trzy kilometry bieżące akt, z których najstarsze pochodzą z 1316 roku. Za swoją niestrudzoną pracę kustosza archiwum gorzowskiego, publicysty historycznego oraz popularyzatora wiedzy o Gorzowie został nagrodzony licznymi wyróżnieniami:

  • Złotym Krzyżem Zasługi za dokumentowanie najnowszej historii Polski,
  • Odznaką Honorową „Zasłużony dla archiwistyki”,
  • Nagrodą kulturalną Prezydenta Miasta Gorzowa,
  • Lubuskim Wawrzynem Naukowym,
  • Odznaką Honorową Miasta Gorzowa,
  • statuetką Feniks 2012 za zasługi na rzecz Regionu Gorzowskiego NSZZ „Solidarność” oraz tytułem „Zasłużony dla NSZZ »Solidarność«”.

Żyjąc dniem dzisiejszym, w pogoni za zaspokojeniem swych bieżących potrzeb, rzadko kiedy mamy czas, by przyjrzeć się przeszłości, tej najbliższej i trochę dalszej oraz z dystansem wyciągnąć z niej wnioski. Działalność Dariusza Rymara wypełnia tę lukę, zakotwicza nas w teraźniejszości poprzez pielęgnację korzeni – naszej wspólnej historii.

W 2015 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Edward Korban Edward Korban

Urodzony 23 lutego 1937 roku w Chmielowicach (woj. kieleckie). Były sekretarz KW PZPR i dyrektor Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp. Z Gorzowem związany od 1975 roku.
W roku 1955 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Myśliborzu. Następnie ukończył studia pedagogiczne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (1960), a w 1962 Studium Nauczycielskie w Szczecinie, na kierunku historia, a także podyplomowe studia z administracji na UAM w Poznaniu. Przez wiele lat związany z Myśliborzem. W latach 1955-1975 był nauczycielem, a później kierownikiem Szkoły Podstawowej w pobliskim Stawie, a w latach 1973-1975 nauczycielem–metodykiem w Powiatowym Ośrodku Metodycznym w Myśliborzu, a także przez 3 kadencje radnym Powiatowej Rady Narodowej i ławnikiem Sądu Rejonowego. Jest jednym z założycieli Myśliborskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Przyczynił się do powstania wielu placówek kultury, m.in. w Barlinku i Pełczycach.
W 1975 roku został dyrektorem Wydziału Kultury i Sztuki w Urzędzie Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. Jest jednym z pomysłodawców organizacji m.in.: Krajowego Przeglądu Dorobku Kulturalnego Wsi organizowanego w Przytocznej, Ogólnopolskich Plenerów Tkackich organizowanych przez Biuro Wystaw Artystycznych w Gorzowie, Gorzowskich Konfrontacji Fotograficznych, Gorzowskich Spotkań Teatralnych, a także powołania Gorzowskiego Towarzystwa Kultury (którego był też prezesem) oraz Obywatelskiego Wojewódzkiego Komitetu Odnowy Pomników Walk i Męczeństwa. Przyczynił się do utworzenie Galerii BWA, remontu zabytkowego spichlerza na Zawarciu i willi Pauckscha. W 1988 roku został wybrany sekretarzem KW PZPR w Gorzowie Wlkp. (do 1989 roku).
Od 1998 roku prezes Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Pomysłodawca powołania jego oddziałów terenowych w Kostrzynie, Skwierzynie, Strzelcach Krajeńskich i Sulęcinie. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim OOP (1987), Krzyżem Kawalerskim OOP (1979), Brązowym, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Gryfa Pomorskiego Za Zasługi dla Pomorza Zachodniego oraz Złotą Honorową Odznaką Za Zasługi dla Województwa Gorzowskiego. Posiada także tytuł Zasłużonego Działacza Kultury i Seniora Roku 2009
Źródła:
Kronika wieku – Landsberg 1900-2000 Gorzów. Pod red. Artura Bryknera i Dariusza Barańskiego, wyd. II, Gazeta Wyborcza i Urząd Miasta w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2003
Mulitimedialna Encyklopedia Gorzowa Wielkopolskiego http://encyklopedia.wimbp.gorzow.pl/
Wikipedia. Wolna Encyklopedia

W 2013 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.



Teresa KlimekTeresa Maria Klimek

Urodzona 11 października 1929 roku w Hrubieszowie. W Gorzowie zamieszkała od 1953 roku. Nauczycielka matematyki w gorzowskich szkołach – w latach 1972-1984 w II Liceum Ogólnokształcącym, działaczka gorzowskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, od roku 1980 działaczka "Solidarności"; działaczka Okręgowego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, delegat na I Wojewódzki Zjazd Delegatów w 1981, gdzie została wybrana do Zarządu Regionu. Internowana w Poznaniu i Gołdapi (od 15 grudnia 1981 roku do 27 czerwca 1982 roku), po uwolnieniu działaczka Diecezjalnego Komitetu Pomocy (od 1982 roku) i podziemia. Autorka tekstów do "Feniksa" pod pseudonimem "Symeon" i "Agnik". Działaczka Stowarzyszenia Opieki nad Więźniami Patronat w Warszawie (od jesieni 1981). Kontrolowana przez SB w ramach prowadzonych przez Wydział III Spraw Operacyjnego Rozpoznania "Pokolenie" (od 3 lipca 1982 roku do 12 maja 1988 roku) oraz SOR "Faryzeusze" (od 16 lutego 1987 roku do 1 sierpnia 1989 roku). W 1999 roku wyróżniona nagrodą Człowiek-Człowiekowi.

W 2013 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Stanisław Żytkowski Stanisław Żytkowski

Stanisław Żytkowski urodził się1 stycznia 1948 w Gorzowie Wielkopolskim. W 1970 roku ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W następnych latach uzyskiwał uprawnienia sędziego, radcy prawnego i adwokata. Był uczestnikiem wieców studenckich i manifestacji w czasie wydarzeń Marca 1968. Od 1980 należał do "Solidarności". Był wśród założycieli działającej w 1981 Polskiej Partii Demokratycznej. W stanie wojennym został internowany na okres od 13 grudnia 1981 do 23 lipca 1982. W latach 80. pracował jako specjalista ds. organizacyjno-prawnych w Wojewódzkim Zakładzie Usług Wodnych w Gorzowie. W dalszym ciągu działał w opozycji demokratycznej, wchodził w skład podziemnej Regionalnej Komisji Wojewódzkiej związku, współorganizował druk i kolportaż niezależnych pism. W 1984 był więziony przez sześć miesięcy, został zwolniony na mocy amnestii. W latach 1989–1990 kierował regionalnym zarządem NSZZ "Solidarność". Z ramienia Komitetu Obywatelskiego w latach 1989–1991 pełnił funkcję senatora I kadencji. Był współzałożycielem gorzowskiego koła Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, któremu przewodniczy od 1998. W latach 90. sprawował mandat radnego rady miejskiej w Gorzowie Wielkopolskim. Od 1990 prowadzi prywatną kancelarię adwokacką. W 2011 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego za wybitne zasługi dla przemian demokratycznych w Polsce oraz za znaczące osiągnięcia w działalności publicznej i społecznej.

W 2010 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Bronisław ŻurawieckiBronisław Żurawiecki

Bronisław Żurawiecki - działacz gorzowskiego NSZZ "Solidarność" – urodził się 20 czerwca 1947 roku w Murzynowie koło Skwierzyny. W drugiej połowie lat 60. Był pracownikiem Gazowni Miejskiej w Gorzowie i Gorzowskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Zachód. W 1969 podjął pracę w Zakładach Mechanicznych Ursus, a w 1974 roku w Zakładzie Inwestycji Budownictwa. W 1977 roku ukończył Wyższą Szkołę Inżynierską w Zielonej Górze. We wrześniu 1980 roku wstąpił do NSZZ "Solidarność" i został Przewodniczącym Komitetu Zakładowego w ZIB. W 1982 roku podjął pracę w Spółdzielni Mieszkaniowej Górczyn. Jeden z organizatorów podziemnego radia "Solidarność" Regionu Gorzów. Aresztowany za działalność opozycyjną, w sierpniu 1986 roku przez miesiąc przebywał w areszcie w Szczecinie. Zwolniony na mocy amnestii. W 1986 roku został członkiem Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ "Solidarność", a w latach 1987-1989 Tymczasowej Rady Regionalnej. W 1990 roku został przewodniczącym Wojewódzkiej Komisji Weryfikacyjnej ds. funkcjonariuszy SB. Od 1990 do 1992 roku wiceprzewodniczący, a w latach 1991-2001 przewodniczący Zarządu Regionu. Ze stanowiska zrezygnował ze względu na pogarszający się stan zdrowia.
W 1991 roku był współzałożycielem Fundacji dla "Solidarności". W 2006 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W 2009 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

ks. biskup Adam DyczkowskiJego Ekscelencja Ksiądz Biskup Adam Dyczkowski

Adam Dyczkowski - polski biskup rzymskokatolicki -urodził się w 1932 w Kętach w rodzinie inteligenckiej. Po uzyskaniu świadectwa maturalnego rozpoczął studia na Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu. Po ich ukończeniu otrzymał 23 czerwca 1957 święcenia kapłańskie z rąk wikariusza kapitulnego wrocławskiego Bolesława Kominka. Pracował jako duszpasterz akademicki. 21 września 1978 został mianowany biskupem tytularnym Altavy oraz biskupem pomocniczym archidiecezji wrocławskiej. Jako jedyny polski biskup uzyskał nominację od Jana Pawła I. Sakrę biskupią otrzymał 26 listopada 1978 z rąk arcybiskupa wrocławskiego Henryka Gulbinowicza. W 1992 został przeniesiony do diecezji legnickiej, a rok później, 17 lipca 1993, do diecezji zielonogórsko-gorzowskiej i mianowany jej biskupem diecezjalnym. 29 grudnia 2007 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z funkcji biskupa diecezjalnego zielonogórsko-gorzowskiego.
W 2011 otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego.

W 2008 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Edward DębickiEdward Dębicki

Edward Dębicki - poeta, akordeonista, autor i kompozytor widowisk muzycznych, współtwórca scenariuszy filmowych i muzyki filmowej oraz autor ponad 200 pieśni - urodził się 4 marca 1935 w Kałuszu. Był synem Franciszki Raczkowskiej i Władysława Krzyżanowskiego. Po wojnie rodzina przybrała nowe nazwisko – Dębicki. Dzieciństwo i młodość spędził w tym samym taborze, w którym przebywała cygańska poetka, Bronisława Wajs, zwana Papuszą.
W 1955 roku założył w Gorzowie Wielkopolskim Cygański Teatr Muzyczny "Terno" oraz powołał Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Bronisławy Wajs-Papuszy. Dzięki Dębickiemu od 1989 roku w Gorzowie Wielkopolskim są organizowane Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich „Romane Dyvesa”.
W 2012 roku został odznaczony Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis"

W 2007 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

ks. Witold AndrzejewskiKs. Witold Andrzejewski

Popularny gorzowski proboszcz parafii przy ulicy Mieszka I urodził się 5 kwietnia 1940 roku Kownie. Szkolę podstawową i liceum ogólnokształcące ukończył w Łodzi, gdzie rozpoczął następnie studia w Wyższej Szkole Teatralnej.  Zakończył je w warszawskiej szkole aktorskiej. W gorzowskim teatrze przez sześć lat pracował jako aktor. W 1966 roku rozpoczął studia w Diecezjalnym Seminarium Duchownym w Paradyżu. Do Gorzowa powrócił w roku 1972. Był duszpasterzem akademickim, duszpasterzem ludzi pracy i środowisk sybirackich. Znany ze zdecydowanych patriotycznych poglądów pomagał „Solidarności” gorzowskiej, wspierał represjonowanych. Od 1989 był proboszczem w parafii Niepokalanego Poczęcia NMP. Prałat, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej, duszpasterz mężczyzn i ludzi pracy jest również kapelanem garnizonu Policji lubuskiej. W 2007 roku został Honorowym Obywatelem Miasta Gorzowa Wielkopolskiego. W tym samym roku odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 30 stycznia 2015 roku.

W 2007 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Ryszard KaczorowskiRyszard Kaczorowski

Ryszard Kaczorowski urodził się 26 listopada 1919 w Białymstoku. Od najmłodszych lat należał do harcerstwa. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną w 1940 tworzył Szare Szeregi, gdzie pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego. W marcu 1942 wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR formowanej przez generała Andersa. Przeszedł szlak bojowy 2 Korpusu, walcząc m.in. pod Monte Cassino. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego. Od 2009 roku był harcmistrzem Rzeczypospolitej. Działał na forum Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej. Ryszard Kaczorowski był ostatnim prezydentem RP na Uchodźstwie. Z tytułu objęcia urzędu Prezydenta RP z dniem 19 lipca 1989 został kawalerem Orderu Orła Białego. 22 grudnia 1990 złożył urząd na ręce nowo zaprzysiężonego prezydenta RP Lecha Wałęsy i na Zamku Królewskim w Warszawie uroczyście przekazał mu insygnia władzy państwowej.
Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku.

W 2006 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Zenon BauerZenon Bauer

Zenon Bauer urodził się 19 września 1913 roku w Niemnie koło Lidy. Ukończył szkołę średnią w Lidzie i Szkołę Podchorążych Rezerwy, a w połowie lat 50. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Przewodniczącym Prezydium Miejskiej Rady Narodowej został 12 lutego 1958 roku. To on zainicjował odgruzowywanie miasta i jego odbudowę, przeprowadził wiele przedsięwzięć w zakresie komunikacji, gospodarki komunalnej i kultury. Swoją funkcję sprawował przez 11 lat.  Zmarł 23 grudnia 2012 roku, w wieku 99 lat.

W 1998 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

 

Florian Kroenke

Florian Kroenke

Florian Jan Kroenke urodził się 23 kwietnia 1909 roku. Przed wojną pracował w Starostwie Powiatowym w Wągrowcu. Po zajęciu Landsberga przez Armię Czerwoną w lutym 1945 przyjechał do Gorzowa. Był inicjatorem powstania w Wągrowcu 42-osobowej grupy, która po wojnie przybyła do Gorzowa, by zorganizować tu polską administrację. Był pierwszym gorzowskim starostą. W maju 1945 roku został pełnomocnikiem rządu na obwód Gorzów, a w 1946 roku Florian Kroenke został kierownikiem w randze wicewojewody gorzowskiej Ekspozytury Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu. Był zaangażowany w akcję osadniczą, uwłaszczeniową i polonizacyjną. W roku 1949 powrócił do Wągrowca. Zmarł w 2004 roku.

W 1998 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

 

Jan Paweł IIBłogosławiony Jan Paweł II

Karol Józef Wojtyła urodził się w Wadowicach 18 maja 1920 roku. W roku 1938 zakończył naukę w wadowickim gimnazjum męskim i rozpoczął studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W czasie studiów Karol Wojtyła regularnie uczęszczał na spotkania grupy literackiej, tworzył poezję, w roku 1941 wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny. Jednak w roku 1942 wraz ze wstąpieniem do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie i otrzymaniu w 1946 roku święceń kapłańskich Karol Wojtyła rozpoczął zupełnie nowy rozdział swego życia. Studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz na Papieskim Międzynarodowym Atheneum Angelicum w Rzymie. W latach 1948 – 1949 pełnił zadania wikariusza w parafiach w Niegowici i Krakowie. Od 1953 roku wykładał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. 28 września  1958 w katedrze wawelskiej przyjął sakrę biskupią . Hasłem przewodnim jego posługi, było skierowane do Matki Chrystusa wyznanie: „Totus Tuus” (łac. Cały Twój). Aktywnie uczestniczył w Soborze Watykańskim II, a w roku 1967, będąc już arcybiskupem metropolitą krakowskim, z rąk papieża Pawła VI otrzymał czerwony biret kardynalski. Jako filozof, teolog i myśliciel stał się znanym poza Polską autorytetem, a obok prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego najważniejszą postacią Episkopatu Polski. Po śmierci Jana Pawła I w roku 1978 został wybrany papieżem i przybrał imię Jana Pawła II. Jego pontyfikat trwał 26 i pół roku. Był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach biskupem Rzymu, niebędącym Włochem. 13 maja 1981 roku podczas audiencji generalnej na placu Świętego Piotra w Rzymie Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Alego Agcę. Do końca życia papież odczuwał dolegliwości, których przyczyną były rany postrzałowe. Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były podróże zagraniczne, których odbył aż 104. Jego pontyfikat wpłynął też znacząco na wydarzenia w Europie Wschodniej i Azji w latach 80. XX wieku. Jan Paweł II przyjął postawę papieża bliskiego ludziom, niwelując bariery i rezygnując z niektórych elementów ceremoniału. Był propagatorem ekumenizmu, z szacunkiem odnosił się do ludzi innej wiary. Zapoczątkował tradycję Światowych Dni Młodzieży, ustanowił też Światowy Dzień Chorego. Zmarł 2 kwietnia 2005 roku, pozostawiając w żałobie wiernych na całym świecie. 1 maja 2011 roku papież Benedykt XVI dokonał beatyfikacji papieża Jana Pawła II.

W 1998 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

DO GÓRY
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.Ok
Twoja przeglądarka blokuje powiadomienia. Kliknij Bezpieczna (Secure) i kliknij Zezwalaj
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.